ဗုဒၶအလုပ္အေကြ်းကုိးပါး

ျမတ္စြာဘုရားအားေလးဆယ္ငါး၀ါတြင္းအနီးကပ္ျပဳစုလုပ္ေကြ်းသူသံဃာေတာ္ကုိးပါးရွိ၏ ပထမ၀ါႏွစ္ဆယ္အတြင္း
1) အရွင္နာဂသမာလမေထရ္
2) အရွင္နာဂိတ မေထရ္
3) အရွင္ဥပ၀ါန မေထရ္
4) အရွင္သုနကၡတၱမေထရ္
5) သာမေဏစုႏၵ(အရွင္သာရိပုတၱရာညီ)
6) အရွင္နႏၵက
7) အရွင္သာဂတ
8) အရွင္ေမဃိယ တုိ့ရွစ္ပါးသည္ တစ္ခါတစ္ရံျပဳစုလုပ္ေကြ်းခဲ၏။
9) အရွင္အာနႏၵာမေထရ္သည္ ႏွစ္ဆယ္တစ္၀ါမွစ၍ ေလးဆယ္ငါး၀ါအထိ ႏွစ္ဆယ့္ငါး၀ါတုိင္တုိင္ ျပဳစုလုပ္ေကြ်းခဲ့၏။

သတိရွိ၍သိရမည့္အရာေလးမ်ဳိး

လႈပ္ရွာမူရာ ျဖစ္တုိင္းမွာ မွန္စြာသတိရွိ၍သိရမည္။
ၾကံစည္ေတြးရာ ၾကံတုိင္းမွာ မွန္စြာသတိရွိ၍သိရမည္။
ေကာင္းဆုိလတ္ပါ ခံစာတာ မွန္စြာသတိရွိ၍သိရမည္။
သေဘာမႈရာ ျဖစ္တုိင္းမွာ မွန္စြာသတိရွိ၍သိရမည္။

ခ်မ္းသာနူိင္ပါေစ

အုိျခင္းရွိရာ ဤခႏၶာ အုိတာမလြန္နူိင္။
နာျခင္းရွိရာ ဤခႏၶာ နာတာမလြန္နူိင္။
ေသျခင္းရွိရာ ဤခႏၶာ ေသတာမလြန္နူိင္။
အုိနာေသက လြတ္ေအာင္ပ ပြားၾကမဂၢင္နူိင္။
မဂၢင္ပြားမွ လြန္နူိင္ၾက ဘ၀ခ်မ္းသာနူိင္။

ဗုဒၶဘာသာ

ဘာမွ်မဟုတ္

• အတိတ္တုန္က

ကုိယ္ကုိဟုတ္လွ
သေဘာႀက၍
မေနာခလွ်က္
ေျပာခဲ့ဆုိခဲ့ ျပဳမူခဲ့နဲ့
ႀကံခဲ့ေတြးခဲ့
ထင္မွတ္ခဲ့သည့္ငါ။

• ခုခ်ိန္မွာလည္း

ကုိယ္ကုိဟုတ္လွ
သေဘာႀက၍
မေနာခလွ်က္
ေျပာႀကဆိုႀက ျပဳမူႀကနဲ့
ႀကံႀကေတြးႀက
ထင္မွတ္ႀကသည့္ငါ။

• ေနာင္၀ယ္ကာလ

ခါသမယမွာလည္း
ကုိယ္ကုိဟုတ္လွ
သေဘာႀက၍
မေနာခလွ်က္
ေျပာမယ္ဆုိမယ္ ျပဳမူမယ္နဲ့
ႀကံမယ္ေတြးမယ္
ထင္မွတ္ေနမည့္ငါ။

• ေရွးယခင္မွ ခုေနာင္တုိင္ေအာင္

ေျပာဆုိ ျပဳမူ
ႀကံေတြးမူလွ်က္
ဟုတ္လွ ထင္လွ
မွတ္ထင္ႀကသည့္
ငါ ဟုဆုိတဲ့ ဤခႏၶာမွာ
“ငါ”ကုိ ေဖြရွာမေတြ ့တာသည္
ဘာလွ်င္ဘာမွ်မဟုတ္ေသာေႀကာင့္တည္း။

ဘုရားသခင္ရွိသလား

၀ိပႆနာပြားက်ဳိး

သတိမေမ႔

ခ်ိန္ေန႔သိၿပန္

မ်က္လန္ေႀကာဆြဲ

မရွိဘဲႏွင္႔

ေသလည္းမေတာင္႔တင္း

ပုပ္နံ႔ကင္းသည္

က်ိဳးရင္း ၀ိပႆနာ

တန္ခိုးတည္း။

(ေတာ္ကူးဆရာေတာ္)

အခက္နင္ေတြ ့လိမ့္

ပစၥည္းရွာ အလုပ္ႏွင့္

ေန႔ပုပ္လို႔ ရက္ကုန္၊

ႏွစ္ေမ်ာလို႔ အသက္ကုန္တယ္

တြက္ပံုျဖင့္ မေကာင္း၊

ခုလိုႏွင့္ သံသာေဘြမွာ

ခႏၶာေတြမ်ားခဲ႔ စေတာင္း၊

သက္ေမြးမႈ စခန္းပိုေအာင္

၀မ္းကိုသာ နင္ေက်ာင္း၊

ေလးဆယ္ေက်ာ္

အရြယ္ ေႏွာင္းခါမွ

သူၾကြယ္ေလာင္းလုပ္ခ်င္

မိုးကုန္ၿပီ ထြန္မခ်ခ်င္ႏွင့္

ရြံစရာ မ်ားဖို႔ ျဖစ္အင္၊

ႏြားအိုႀကီး အေမာ့သင္သလို

မေလွ်ာ့လွ်င္ ဘ၀ဆံုးရွာေတာ့၊

အစတံုး နင့္အဆင္

လြဲဖို႔ သာျပင္

တရားသို႔ မသက္၀င္လွ်င္

အခက္နင္ ၾကံဳေတြ႔လိမ္႔ေလး ။

(လယ္တီဆရာေတာ္)

ကုသုိလ္ရွိခ်င္

• အသက္သဒၶါ စည္းစိမ္ပါ ပ်က္မွာအခ်ိန္မသိ။
• မပ်က္ေသးခင္ လက္ဦးလွ်င္ ရခ်င္ကုုသုိလ္ရွိ။
  

ႀသ၀ါဒ

မလုပ္မေျပာ လုပ္မွေျပာ သေဘာစင္လွေစ။
အေျပာသာခ်ဲ့ အလုပ္မဲ့ ကဲ့ရဲ့မလြတ္ေခ်။


မင္းကြန္းတိပိဋကဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး။

ေလာက၌ အျမတ္ဆုံးတရား ႏွစ္ပါး

လက္ေဆးရာ၌ လက္တစ္ဖက္ျဖင့္ လက္တစ္ဖက္ကုိ ပြတ္တုိက္ေရေလာင္း ေဆးေႀကာရာသကဲ့သုိ့လည္းေကာင္း၊ ေျခေဆးရာ၌ ေျခတစ္ဖက္ျဖင္ ေျခတစ္ဖက္ကုိ ပြတ္တုိက္ေရေလာင္း ေဆးေႀကာရာသကဲ့သုိ့လည္းေကာင္း၊ သီလျဖင့္ ပညာကုိ ပညာျဖင့္သီလကုိ ေဆးေႀကာရာ၏။ သီလရွိေသာသူ၌ ပညာရွိ၏ ပညာရွိေသာသူ၌ သီလရွိ၏ ဒါေႀကာင့္ သီလႏွင့္ပညာကုိ ေလာက၌ အျမတ္ဆုံးဟု ျမတ္ဗုဒၶက ေသာဏဒ႑ပုဏၰားကုိ မိန့္ေတာ္မူ၏။

ေသာဏဒ႑သုတ္မွ ေကာက္ႏူတ္တင္ျပသည္။

ေသာဏဒ႑သုတ္၊ ၃၁၇ မွ၊ သီလကၡန္ပါဠိေတာ္၊ ဒီဃနိကာယ္။

ႀကားျငား၀မ္းသာရွိပါေစ

• သဒၶါရွိႀက၊ မ်ားလွသူငါ။
  

သဒၶါစကား၊ ႀကားျငား၀မ္းသာ။

သဒၶါမဲ့ႀက၊ ခါးလွနားမွာ။

ျမတ္ဗုဒၶ၊ ေဟာျပ ေဒသနာ။

• သီလရွိႀက၊ မ်ားလွသူငါ။

သီလစကား၊ ႀကားျငား၀မ္းသာ။

သီလမဲ့ႀက၊ ခါးလွနားမွာ။

ျမတ္ဗုဒၶ ၊ေဟာျပ ေဒသနာ။

• သုတရွိႀက ၊မ်ားလွသူငါ။

သုတစကား၊ ႀကားျငား၀မ္းသာ။

သုတမဲ့ႀက၊ ခါးလွနားမွာ။

ျမတ္ဗုဒၶ၊ ေဟာျပ ေဒသနာ။

• စာဂရွိႀက၊ မ်ားလွသူငါ။

စာဂစကား၊ ႀကားျငား၀မ္းသာ။

စာဂမဲ့ႀက၊ ခါးလွနားမွာ။

ျမတ္ဗုဒၶ၊ ေဟာျပ ေဒသနာ။


၇ - ဒုကၠထာသုတ္၊ သဒၶမၼ၀ဂ္၊ ပဥၥကနိပါတ္၊ အဂၤုတၱိဳရ္ပါဠိေတာ္။

ညီညာစုံမွ

• မင္းမပါ

ဘယ္ဟာမျပီး
မင္းခ်ည္းေတာ့လည္း
ဘယ္ဟာမျပီး ။

• သူမပါ

ဘယ္ဟာမျပီး
သူ႔ခ်ည္းေတာ့လည္း
ဘယ္ဟာမျပီး ။

• ငါမပါ

ဘယ္ဟာမျပီး
ငါ့ခ်ည္းေတာ့လည္း
ဘယ္ဟာမျပီး ။

• မင္း သူ ငါ

ညီညာစုံမွ
အလုံးစုံ ကိစၥျပီး။

(နခုန္ပထုန္ဆရာေတာ္ ဦးနႏၵ၀ံသ ထံမွ ႀကားနာခဲ့ရ)

ျမင့္ျမတ္ႀကပါေစ...

တန္းတူေတြ ့လွ်င္ ေမတၱာ၀င္ မ၀င္ႏူိင္က ျပဳိင္တတ္တယ္။
ျပဳိင္မည့္အစား ေမတၱာပြား ပြားမ်ားသူမွ ျမင့္ျမတ္မယ္။

ကုိယ့္ထက္သာလွ်င္ မုဒိတာ၀င္ မ၀င္ႏူိင္က ယုိင္တတ္တယ္။
ယုိင္မည့္အစား မုဒိတာပြား ပြားမ်ားသူမွ ျမင့္ျမတ္မယ္။

ကုိယ့္ေအာက္ေတြ ့လွ်င္ ကရုဏာ၀င္ မ၀င္ႏူိင္က ႏူိင္တတ္တယ္။
ႏူိင္မည့္အစား ကရုဏာပြား ပြားမ်ားသူမွ ျမင့္ျမတ္မယ္။

အညီအမွ် ထားနုိင္မွ

အခ်င္းခ်င္းညီညြတ္ဖုိ့၊ မိသားစုအခ်င္းခ်င္း၊ ဆရာတပည့္အခ်င္းခ်င္း၊ ေက်ာင္းသားအခ်င္းခ်င္း၊ သမဂၢအခ်င္းခ်င္း
ညီညြတ္ဖုိဆုိရင္ ခ်ီးေျမွာက္ေထာက္ပံ့တဲ့အခါ ေအာက္ပါခ်ီးေျမႇာက္ေထာက္ပံ့ျခင္းတရား ေလးပါးႏွင့္အည ီေထာက္ပံ့မွ အခ်င္းခ်င္းအဆင္ေျပ၏။ အဆင္မေျပျဖစ္တတ္တာက ဥပမာ မိဘ ဆရာသမားလူႀကီးေတြက ေတာ္တဲ့ သားသၼီး၊တပည့္တုိ့ကုိ ခ်ီေျမွာက္ေထာက္ပံ့ျပီ မေတာ္တဲ့ သားသၼီး၊တပည့္တုိ့က ုိမခ်ီးေျမွာက္တဲ့အခါ ျဖစ္တတ္သည္ သူတုိ့သည္ အေႀကာင္းတရားကုိ ေရသာခုိျပီး အက်ဳိးတရားကုိေတာ့ အညီအမွ် ခံစားခ်င္ေသာေႀကာင့္ျဖစ္ပါ၏။ ဒါ့ေႀကာင့္ညီညြတ္ဖုိ့ဆုိရင္.....
၁။ ဒါန-ရက္ရက္ေရာေရာ စြန္႔ႀကဲ ေပးကမ္း လွဴဒါန္ျခင္း။
၂။ ေပယ်၀ဇၨ-ခ်စ္ခင္ဖြယ္ရာ ခ်ိဳသာေသာစကားကို ေျပာဆိုျခင္း။
၃။ အတၳာစရိယ-တစ္ေယာက္၏အက်ိဳးစီးပြားကို တစ္ေယာက္ကသိ၍,အျပန္အလွန္ အခ်င္းခ်င္း ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း။
၄။ သမာနတၳတာ-ကိုယ္ခ်င္းစာတရား ထား၍, မိမိကုိယ္ႏွင့္ တန္းတူထားခ်ီးေျမွာက္ေထာက္ပံ့ျခင္း
ဒီသဂၤဟ တရားေလးပါးလက္ကုိင္းထားျပီး က်င့္သုံးလုိက္နာမယ္ဆုိရင္ မိဘနဲ့သားသၼီး၊ ဆရာနဲ့တပည့္၊ ေခါင္းေဆာင္နဲ့ေနာက္လုိက္ ေရနဲ့ေရာထားတဲ့နုိ့ရည္သည္ တသားတည္းျဖစ္သလုိ့ အခ်င္းခ်င္းညီညြတ္ႀကျပီး လုိရာခရီး အျပီးေရာက္ေအာင္ လက္တြဲညီညာ စည္းလုံးစြာျဖင့္ ေလွ်ာက္လွမ္းနုိင္ပါ၏။

ေပးကမ္းရက္ေရာ, အေျပာခ်ိဳသာ ၊
သူ႔က်ိဳးေဆာင္ရြက္, မပ်က္ေစရာ ၊
တန္းတူကိုယ္ႏွင့္, အသင့္ထားပါ ၊
ညီညြတ္ေရး, အားေပး ဤေလးျဖာ ။

ပညာရွိသူေတာ္ေကာင္းတုိ့ရဲ့သေဘာ

• စႏၵကူပင္သည္ အပင္ေျခာက္ေသာ္လည္း စႏၵကူပင္၏ေမႊးရနံ့ကုိမစြန့္။
• ဆင္ေျပာင္ႀကီးသည္ စစ္ေျမျပင္သို႔ ေရာက္ေသာ္လည္း လူတို႔၏ မ်က္ေမွာက္၌ တင့္တယ္ျခင္းကို မစြန္႔။
• ၾကံသည္ ႀကံႀကိတ္စက္ျဖင့္ ၾကိတ္ေသာ္လည္း ႀကံ၏ခ်ိဳေသာအရသာကို မစြန္႔။
• ပညာရွိသူေတာ္ေကာင္းသည္ ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္ေသာ္လည္း သူေတာ္ေကာင္းတရားကို မစြန့္။
  

( ေလာကနီတိ)

သာသနာကြယ္ျခင္း အေၾကာင္းရင္း

ျမတ္ဗုဒၶ၏သာသနာေတာ္ႀကီး ကြယ္ရျခင္းအေႀကာင္းတရား (၅)မ်ဳိးရွိ၏။ ယင္းတုိ့ကား.........
1) ရဟန္းရွင္လူ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ သူေတာ္စင္တုိ့သည္ ျမတ္ဗုဒၶေဟာႀကားအမွန္တရားမ်ားကုိ စိတ္ပါ၀င္စားစြာ နားမေထာင္ျခင္း။
2) ရဟန္းရွင္လူ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ သူေတာ္စင္တုိ့သည္ ျမတ္ဗုဒၶေဟာႀကားအမွန္တရားမ်ားကုိ သိေအာင္ နာလည္ေအာင္ မသင္ႀကားျခင္း။
3) ရဟန္းရွင္လူ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ သူေတာ္စင္တုိ့သည္ ျမတ္ဗုဒၶေဟာႀကားအမွန္တရားမ်ားကုိ ႏွူတ္တက္အာဂုံရေအာင္ မျပဳလုပ္ျခင္း။
4) ရဟန္းရွင္လူ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ သူေတာ္စင္တုိ့သည္ ျမတ္ဗုဒၶေဟာႀကားအမွန္တရားမ်ားကုိ ေမ့ေမ့ေပ်ာက္ေပ်ာက္ေနေလ့ရွိျပီး သိရွိေအာင္မမွတ္သားျခင္း။
5) ရဟန္းရွင္လူ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ သူေတာ္စင္တုိ့သည္ ျမတ္ဗုဒၶေဟာႀကားအမွန္တရားမ်ားကုိ နာယူမွတ္သား သင္ႀကားသိရွိသည့္အေလွ်ာက္ လက္ေတြ ့ကင္းကြာ က်င့္ႀကံမူမရွိျခင္း။

တရားမနာ၊
စာေပမသင္
ႏႈတ္တြင္မေဆာင္၊
သိေအာင္မမွတ္
ပဋိပတ္ကြာ၊
ဤ ငါးျဖာ
သာသနာကြယ္ေၾကာင္းတည္း။

ဆုံးပုိင္ျခားမရွိရာ

၁။ ေကာင္းကင္
၂။ စႀကၤာ၀ဠာ
၃။ သတၠ၀ါ
၄။ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္မ်ား

ေကာင္းကင္စႀကၤာ သတၲ၀ါ မွတ္ပါဘုရားဂုဏ္ေတာ္မ်ား။
ဤသည္ေလး၀ ပုိင္းျခားက ဆုံးစမရွိပါ။

အာကာသစကၠ၀ါဠဥၥ၊ သတြာ ဗုဒၶဂုဏာပိစ။
အၫာနိ နာမ စတၲာေရာ၊ ပရိေစၧေဒါ န ၀ိဇၨတိ။

ေအာင္ျခင္း(၈)ပါး

မာရ္နတ္ရန္ဆုိး ဖ်က္ခ်ဳိးေအာင္ျမင္၊
ဘုန္းေတာ္ရာင္လွ်မ္း ေအာင္ပန္းသခင္။
လက္စုံမုိး၍ ရွိခုိးဦးတင္၊
ေအာင္ေစေႀကာင္း ဆုေတာင္းပဏာဆင္။

ဘီလူးရန္ဆုိး ဖ်က္ခ်ုဳိးေအာင္ျမင္၊
ဘုန္းေတာ္ရာင္လွ်မ္း ေအာင္ပန္းသခင္။
လက္စုံမုိး၍ ရွိခုိးဦးတင္၊
ေအာင္ေစေႀကာင္း ဆုေတာင္းပဏာဆင္။


ဆင္မင္းရန္ဆုိး ဖ်က္ခ်ဳိးေအာင္ျမင္၊
ဘုန္းေတာ္ရာင္လွ်မ္း ေအာင္ပန္းသခင္။
လက္စုံမုိး၍ ရွိခုိးဦးတင္၊
ေအာင္ေစေႀကာင္း ဆုေတာင္းပဏာဆင္။

သူခုိးရန္ဆုိး ဖ်က္ခ်ဳိးေအာင္ျမင္၊
ဘုန္းေတာ္ရာင္လွ်မ္း ေအာင္ပန္းသခင္။
လက္စုံမုိး၍ ရွိခုိးဦးတင္၊
ေအာင္ေစေႀကာင္း ဆုေတာင္းပဏာဆင္။

မိန္းမညစ္ဆုိး ဖ်က္ခ်ဳိးေအာင္ျမင္၊
ဘုန္းေတာ္ရာင္လွ်မ္း ေအာင္ပန္းသခင္။
လက္စုံမုိး၍ ရွိခုိးဦးတင္၊
ေအာင္ေစေႀကာင္း ဆုေတာင္းပဏာဆင္။

တိတၫိညစ္ဆုိး ဖ်က္ခ်ဳိးေအာင္ျမင္၊
ဘုန္းေတာ္ရာင္လွ်မ္း ေအာင္ပန္းသခင္။
လက္စုံမုိး၍ ရွိခုိးဦးတင္၊
ေအာင္ေစေႀကာင္း ဆုေတာင္းပဏာဆင္။

နဂါးရန္ဆုိး ဖ်က္ခ်ဳိးေအာင္ျမင္၊
ဘုန္းေတာ္ရာင္လွ်မ္း ေအာင္ပန္းသခင္။
လက္စုံမုိး၍ ရွိခုိးဦးတင္၊
ေအာင္ေစေႀကာင္း ဆုေတာင္းပဏာဆင္။

ျဗဟၼာညစ္ဆုိး ဖ်က္ခ်ဳိးေအာင္ျမင္၊
ဘုန္းေတာ္ရာင္လွ်မ္း ေအာင္ပန္းသခင္။
လက္စုံမုိး၍ ရွိခုိးဦးတင္၊
ေအာင္ေစေႀကာင္း ဆုေတာင္းပဏာဆင္။

မိမိပမာျပဳ

ဒဏ္ခတ္ျခင္းမွ ထိတ္ဳကသတၲ၀ါ၊
ေသျခင္းမွာလဲ ထုိနည္းတူစြာ။
မိမိပမာျပဳ သတ္မူေရွာင္ခြါ၊
အဲဒါမွ ျမတ္ဗုဒၶေဟာျပေဒသနာ။

သူငါဘယ္မွာ

ေလာကဇာတ္ခုံ ဤလူ့ဘုံ မ်ုိးစု့ံကႀကသည္။
ငါလွ်င္သူေဌး ငါပေဂး ငါေသြးတက္ႀကြမာန္မူသည္။
မုိးေအာက္တလႊား ေရႊကုိယ္လား ထင္မွာေနႀကသည္။
တဏွာဘီလူး အေမွာင္ပူး လြန္က်ဴး ၍သာခ်ိန္ကုန္သည္။
ဇာတ္ပြဲျပီက ျပည္ဖုန္းခ် သုဘရာဇာလက္တြင္းဆင္ရသည္။
ပုပ္သုိးခႏၶာ ျမုဳပ္ရရွာ ဘယ္မွာသူငါရွာမရျပီ။

ျပဳႀကျမန္စြာ

ျပဴဖြယ္ကိစၥ ျပဳႀကသူငါ။
နက္ျဖန္သဘက္ ေသရက္မသိပါ။
ေသျခင္းတရား ခ်ိန္းျငားမရွိရွာ။
ကုသုိလ္မူ ျပႀကေဆာ့လွ်င္စြာ။

အေဇၹ၀ ကိစၥမာတဗၺံ၊ ေကာ ဇညာ မရဏံ သုေ၀။
န ဟိ ေနာ သကၤရံေတန၊ မဟာေသေနန မစၥဳနာ။

လူတုိင္းျဖစ္ႀက

ႏုနယ္ရုပ္ဆင္း၊ ေတာင့္တင္းခိုင္မာ။
ဇရာေထာင္းေတာ့၊ ေကာင္းေကာင္း မမာ။
ဗ်ာဓိနာျခင္း၊ လာညႇဥ္းေလတာ။
မရဏ၊ ေသရ ေနာက္ဆံုးပါ။
ေသႀကရ ျဖစ္ႀကလူတုိင္းမွာ။

shwedagon pagoda